چهره شناسي افراد گروه

مقدمه :

در هر اجتماع ، از جمله اجتماع چند نفر به منظور بحث و مذاكره ، افراد با شخصيت هاي متفاوت گرد هم مي آيند . براساس تفاوت شخصيتي كه از مشاهده كنشها و واكنشها درك شدني و شناختي هستند مي توان افراد را داراي چهره هاي مشخص و متفاوت از يكديگر دانست . در چهره شناسي افراد گروه شخصيت هاي افراد در سه دسته بندي كلي چهره هاي مزاحم، چهره هاي مخرب و چهره هاي تازه توصيف مي شوند كه گفتار يا سكوت و خودداري آنان از شركت در بحث و مذاكره موجب وقفه كار گروه و يا بازدارنده آن از رسيدن به تصميم درست و همه جانبه مي گردد . در اينجا اين چهره ها توصيف مي شوند و راهها و يا چاره هايي براي رفع يا اصلاح رفتارهاي زيان آور آنها پيشنهاد مي گردد .

چهره هاي مزاحم

اين چهره ها در هر گروهي مي تواند باشد . رفتار اين افراد خللي در كار گروه ايجاد نمي كند ، مديران و كاركنان گروه بايد آنها را بپذيرند و به طريقي تغييرات لازم و مناسب را در رفتار آنها در طول برگزاري جلسه به وجود آورند .

v ملابنويس

اين شخص كسي است كه هميشه با يك مداد و مقداري كاغذ وارد جلسه مي شود . از شروع جلسه تا پايان آن مثل اين كه جزوه درسي تهيه مي كند . مطالب را به ترتيب پشت سر هم مي نويسد با ادامه اين كار خود را از شركت در بحث و مذاكره باز مي دارد . به منظور رفع اين مشكل وجود يك نقشي تخته مسأله را حل مي كند . منشي تخته رئوس مطالب و نتايجي را كه از جريان بحث و مذاكرات حاصل مي شود بر روي تخته مي نويسد . اگر اين شخص بداند كه خلاصه مذاكرات و جريان آن بعداً براي هر يك از اعضاء از جمله خود او فرستاده خواهد شد ديگر علاقه چنداني به يادداشت برداري نخواهد داشت و در نتيجه اين شخص خواه ناخواه به راحتي وارد بحث و مذاكره خواهد شد .

v موشكاف

ويژگي اين افراد اين است كه هر مطلبي را كه خود يا ديگري مي گويد ، دقيقاً بايد تعريف شود . هر تعريفي بايد جامع و مانع باشد و مقدمه و ذوالمقدمه داشته باشد . اين گونه افراد هر سخني را مي شكافند و تجزيه و تحليل مي كنند . موشكافيهاي او ممكن است تا حدي ادامه يابد كه خارج از حوصله و علاقه ديگران باشد و دقت زيادي را به خود اختصاص دهد و موجب خستگي يا نيش خند و تفريح حاضران گردد .

آلفرد آدلر روانكاو اتريشي ريشه و علت اساسي رفتارهاي موشكافانه افراد را تشخص طلبي و جلب احترام مي داند همه افراد كم و بيش طالب تشخص و جوياي توجه ديگران هستند و هر كسي براي رسيدن به اين هدف روش مخصوص به خود را دارد . افراد موشكاف ، موشكافي را وسيله اي براي تشخص و توري براي صيد توجه قرار مي دهند .

در صورتي كه موشكافي افراد موشكاف صبر و حوصله اعضاء گروه را به سربرد و سبب شود كه او به هدف خود كه همان تشخيص طلبي و جلب توجه ديگران مي باشد دست يابد ، منشي و منشي تخته مي توانند با يادداشت كردن مطالبي كه موشكاف مي گويد هر گاه كلام او را مخل كار گروه ديدند ، مي تواند به يادداشتهاي خود اشاره كنند و روشن بودن مطلب را از گروه بپرسند و چنانچه همگي توضيحات و موشكافيهاي او را كافي دانستند از گروه بخواهند كه به مطالب ديگر بپردازد .

v پر حرارت

افراد پرحرارت قبل از گل انداختن صحبت با مطرح شدن آن در حرارت آن مي جوشند . هر مطلبي كه مطرح مي شود قبل از اين كه درباره اش بررسي و كنكاش شده باشد براي او جالب و قابل بحث است و هميشه مي گويد چه خوب شد اين را گفتيد من همين الان توي همين فكر بودم .

v پي جو

هر مطلبي كه گفته مي شود حتي اگر خود گوينده از آن صرف نظر كند و آن را رها كند پي جو دنباله اش را مي گيرد و در باره اش اظهار نظر مي كند و اظهار نظر مي خواهد . حتي اگر موضوع منتفي شود .

چاره برخورد با اين گونه افراد اين است كه اعضاء جلسه يا گروه به طور عادي و معمولي به مذاكره و مباحثه ادامه دهند و اگر جريان مذاكرات در عين سادگي و آزادي ، جدي و خالي از مجادله باشد ، خواه ناخواه بعد از مدتي آنان به خامي يا عجولانه بودن قضاوتها و راه حلهاي پيشنهادي خود پي مي برند و كم كم حرارت و پي جويي خود را با حرارت و پي جويي ساير اعضاء همراه خواهند نمود .

v محتاط

اين شخص هيچ وقت خودش را به دردسر نمي اندازد و تا خوب معلوم نشود كه كدام نظر دست بالا را خواهد داشت و يا صاحبان نفوذ و قدرت كه در جلسه حاضرند كدام نظر را انتخاب خواهند كرد ، او نظري ابراز نخواهد داشت . هر وقت به خوبي دريافت كه حال و هواي جلسه از چه قرار است ، سكوت خود را مي شكند و به نفع شخص يا عقيده اي كه بيشتر مورد قبول واقع شده است اظهار نظر مي كند . در جلسات اداري ، اين شخص معمولاً همان كسي است كه منتظر مي نشيند تا رئيس اظهار نظر كند و بعد همان نظر رئيس را تائيد و تنفيذ مي كند . مشكل يا مزاحمتي كه اين شخص ايجاد مي كند اين است كه گروه را از نظريات و تجربيات خود محروم مي كند و در اتخاذ تصميم ، بي آن كه خود اعتقاد و پذيرش واقعي داشته باشد بر وزن و اعتبار نظر قدرتمندان و منتفذين گروه مي افزايد و موجب مي شود تا آن نظرها بيشتر از آنچه در واقع هستند همگاني و همه پسند جلوه كند .

براي تغيير رويه چنين فردي اعضاء بايد با پرسيدن نظرات او ، گوش دادن به حرفهايش و خودداري از انتقاد سخت يا مسخره آميز در واقع به او دل و جرات بدهند . رئيس جلسه يا شخص با نفوذي كه در جلسه حاضر است و اظهار نظر مي كند راي و نظر او را جويا شود.

v لوده

اين آدم خودش را با خرد و شيرين گفتار به حساب مي آورد . هر مطلبي كه اظهار مي شود او قصه كوچك و شوخي با مزه يا بي مزه اي درباره آن مي داند . اين شخص با شوخيها و به نظر خود لطيفه هايش مقداري از وقت جلسه را مي گيرد .

شخص لوده نيز همانند شخص موشكاف آگاه يا ناآگاه در صدد شناساندن خود به ديگران است . اگر جلسه به طور جدي و در عين حال جالب اداره شود و مسائلي كه مورد بحث قرار مي گيرد مورد علاقه اعضاء بوده و همه مايل باشند راه حل مناسب را زودتر پيدا كنند ، زمينه براي بروز اين گونه رفتار بسيار كم خواهد بود . اما در جلساتي كه حاضران به هر علتي نسبت به جريان مذاكرات خسته يا بي علاقه باشند ، زمينه براي خود شيريني هاي چنين شخصي آماده است . زيرا وضع كسل كننده جلسه آنان را مشتاق به كمي تفريح كرده است . اگر چنين شخصي حس كند كه عقايد و نظرات او بيشتر از خود شيريني ها و مسخره گيهايش مورد توجه قرار مي گيرد و در همين حال لودگيهاي بي موقع و بي مورد او اعضاء علاقمند به جريان مذاكره را ناراحت مي كند ، خود به خود تغيير رويه خواهد داد.

یکشنبه 31 خرداد 1388 - 4:56:42 PM